پارس دشت، دکتر سعید صالحی- در کنار دو جامعه یکجانشین شهری و روستایی، جامعه کوچنده عشایر، سومین جامعه انسانی ایران است که در کشور و بویژه استان فارس، بخش عمده‌ای از جمعیت را در بردارد.

“دام،​ مرتع و کوچ” سه عنصر اساسی زندگی عشایر هستند که بر جریان طبیعت منطبق می باشند. کوچ عشایر با تقویم زمانی خاصی و در دو برهه زمانی از سال یعنی بهار و پاییز، با حرکت عشایر به سمت مراتع ییلاقی و قشلاقی، به صورت ماشینی و یا با چهارپایان انجام می پذیرد.

“کنترل”، “مدیریت“ و “ایلراه” اصطلاحات حاکم بر کوچ عشایر هستند که “کنترل کوچ“، مبتنی بر تقویم و زمان‏بندی کوچ بوده و بر اساس زادآوری و فرایند رشد گیاهان مرتعی، هر ساله توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، تدوین، ابلاغ و نظارت می​گردد.

“مدیریت کوچ“ مجموعه ای شامل اقدامات حمایتی و خدماتی به کوچندگان در زمان کوچ است که براساس “آیین نامه ساماندهی عشایر“ با محوریت ادارات امور عشایر و با همکاری سایر دستگاه‏های اجرایی مرتبط صورت می‌پذیرد.

“ایل راه“ به مسیر اختصاصی کوچ عشایر گفته می شود. در سالهای گذشته، بعلت توسعه جاده​های ارتباطی، اجرای پروژه​های عمرانی، طرحهای واگذاری زمین و مراتع جهت فعالیت‌های کشاورزی، ایجاد سایت​های دفن زباله، توسعه پادگان​ها و توسعه مناطق شهری و روستایی بشدت محدود گردیده است.

براساس تقویم کوچ بهاره عشایر در سال ۱۳۹۵، عشایر می​توانند از نیمه دوم فروردین به حوزه شهرستان مرودشت وارد ‏شوند که شامل دو تیپ عشایر ییلاقی و میان​بند می​گردند. عشایر ییلاقی شامل عشایری است که مراتع آنها در محدوده جغرافیایی شهرستان مرودشت قرارداشته و در محدوده این شهرستان سکونت می‏ یابند.

عشایر میان​بند، شامل عشایری است که با عبور از حوزه شهرستان مرودشت، وارد شهرستانهای سردسیری شمال استان و خارج استان شده و شامل جمعیتی بیش از ۴۰ هزار نفر می‌گردد.

پس از ابلاغ تقویم کوچ بهاره، جلسه “ساماندهی کوچ عشایر“، در روز چهارشنبه مورخ ۹۴/۱۲/۱۲ با ریاست معاون محترم سیاسی و امنیتی فرمانداری محترم شهرستان مرودشت و با حضور روسا و نمایندگان دستگاه​های اجرایی چون شبکه بهداشت و درمان، نیروی انتظامی، جمعیت هلال احمر، شبکه دامپزشکی، آبفا روستایی، مدیریت جهاد کشاورزی، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و اداره امور عشایر شهرستان در فرمانداری برگزار گردید و تکالیف دستگاه​های اجرایی یادشده در خدمات رسانی به عشایر در زمان کوچ، مبتنی بر “آیین نامه ساماندهی عشایر” تعیین شد.

شهرستان مرودشت یکی از شهرستان های استان است که میزبان ییلاقی و قشلاقی جمعیتی از عشایر ایل خمسه و قشقایی بوده و بررسی آماری نشان می دهد جمعیت عشایر ییلاقی شهرستان مرودشت، از جمعیت عشایر ییلاقی ۱۰ (ده) استان کشور بیشتر می باشد.