مقدمه: پیشینه تاریخی دیار باستانی دشت مرودشت به هزاره پنجم پیش از میلاد می رسد و پژوهش ها، نشانگر مسکونی بودن این منطقه از ماقبل تاریخ تاکنون بوده است.

هر روزه بسیاری از اشیاء تاریخی و باستانی در جلگه مرودشت سر از خاک بیرون می آورد. بسیاری از این آثار مکشوفه که منتسب به دوره های تاریخی مختلف بوده، به علت نبود مکان مناسب و موزه اختصاصی در شهرستان مرودشت، به محوطه تخت جمشید و یا مرکز استان، منتقل می شوند. این آثار ارزشمند تا امروز، منتظر آرام گرفتن در موزه ای در مرودشت هستند. آنچه مسلم است ایجاد موزه برای معرفی پیشینه تاریخی دشت مرودشت، هنوز در ابتدای راه بوده و ضرورت آن از سوی مسئولین و بویژه نماینده محترم شهر احساس نمی شود.

شهرستان مرودشت یکی از شهرستان های استان فارس است که در دشت مرودشت قرار دارد. کاوش های علمی و تاریخی نشانگر آن است که هزاران سال پیش از آنکه داریوش، تپه سنگی را بر دامان کوه رحمت برای احداث کاخ های خود انتخاب کند، اقوام متمدن در دشت وسیع مرودشت می زیسته اند.

ویرانه های شهر باستانی استخر و تخت جمشید، بخشی از تاریخ این دشت را به نمایش می گذارد و وجود آثار تاریخی با ارزش و تپه های باستانی، تمدن کهن این دیار را نشان می دهد که بارزترین آن تخت جمشید است. اثری که یکی از ده اثر مطرح باستانی در جهان به شمار میرود. با این حال نبود موزه در شهرستان مرودشت، سبب شده که تمدن پیش از هخامنشی این خطه از فارس به حاشیه رانده شده و از نظرها دور بماند.

تاسف بار این که این شهرستان از نظر پذیرش توریست، آمارمناسبی را به خود اختصاص نداده و تنها به عنوان مسیر عبور گردشگران به تخت جمشید قلمداد می گردد. اگرچه تمدن دشت وسیع مرودشت توسط باستان شناسان مهمی مورد کشف و بررسی قرار گرفته است اما نبود جایگاه مناسب در شهرستان مرودشت سبب شده است که بسیاری از آثار و اشیاء کشف شده از تپه ها و محوطه های باستانی، در جایی از مجموعه تخت جمشید و یا بعضاً مرکز استان، نگهداری شود. بی شک، عظمت و شکوه بنای شگفت انگیز و تاریخی تخت جمشید، آنچنان توجه دوستداران فرهنگ و تمدن را به خود معطوف می کند، که کمتر گردشگری ضمن حضور در مجموعه تخت جمشید، تمایل به دیدن دیگر آثاری که بصورت پراکنده، در بخشی از تخت جمشید قرار داده شده اند، داشته باشد.

سامان دهی این آثار و اشیاء قدیمی کشف شده که نه تنها مربوط به دوره هخامنشی، که منتسب به دوره های تاریخی مختلف ساسانی، اشکانی قاجاری، اسلامی، پهلوی و … می باشد، در محیطی به نام موزه و در مرکز شهرستان مرودشت، علاوه بر فراهم آوردن محلی مناسب و امن برای نگاهداری آثار مکشوفه، این آثار را در معرض دید گردشگران قرار می دهد.

از سوی دیگر بدلیل وجود رشته باستان شناسی در دانشگاه آزاد شهرستان مرودشت، احداث موزه برای عرضه و معرفی انبوه آثار تاریخی مکشوفه، وجهه تاریخی این شهرستان و موقعیت گردشگری آن را از حالت شناور و گذرا به جایگاهی دائم و تثبیت شده سوق می دهد. در حال حاضر بسیاری از فعالان میراث فرهنگی معتقدند نبود محل مناسب نگهداری اشیاء کشف شده از تپه ها و محوطه های باستانی مرودشت و یا اقلام مکشوفه از حفاریهای مجاز و غیر مجاز، سبب شده که تا حدی تمدن این خطه از فارس به حاشیه رانده شود.

احداث موزه باستان شناسی در دل شهرستان مرودشت، ضمن در اختیار قرار دادن فرصت برای محققان و علاقه مندان به آشنایی با سابقه باستانی دشت وسیع مرودشت، نقطه شروعی خواهد بود در راستای توسعه صنعت گردشگری در این شهرستان که متأسفانه، مزیت همجواری با تخت جمشید، بدلیل عدم نگاه کارشناسانه و غیر اصولی به تهدیدی برای این شهر، تبدیل شده است.

باید گفت اگر این ضرورت مهم که سهم تاریخ دشت مرودشت است، همچنان مورد بی توجهی قرار بگیرد، شرمنده تاریخ و آینده گان خواهیم شد.

انتظار می رود نماینده محترم مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی با عنایت به این مهم و باتوجه به گردشگرپذیر بودن و امتیاز همسایگی مرودشت با اماکن تاریخی مطرح از جمله تخت جمشید، نقش رستم، نقش رجب و شهر استخر، ضمن جذب اعتبار در خصوص احداث موزه، پای گردشگران را به بهانه ی آشنایی با تاریخ دیار کهن دشت مرودشت و بازدید از موزه، به این شهر باز نموده و به این ترتیب علاوه بر معرفی پیشینه تاریخی دشت مرودشت، تقویت درآمد زایی حوزه توریسم و رونق هر چه بیشتر اقتصاد گردشگری و رونق معیشتی مردم را فراهم نماید.

گردشگران زیادی با هدف بازدید از موزه های جهان به مسافرت می روند. از همین روی کارشناسان و برنامه ریزان گردشگری شهرهای موزه دار در سایر کشورها، برنامه ها و تبلیغات خاص و درازمدتی در مورد موزه شهر و کشورشان، با هدف جذب گردشگر در دستور کار خود قرار داده اند. از این روی، جذب گردشگر به عنوان یکی از کارکردها یا مهمترین کارکرد موزه ها تلقی میشود.

این نگاه از سر اتفاق و منحصر به یک کشور و یا شهر خاص نیست بلکه این موضوع به عنوان رویدادی به شمار می آید که در گستره جهانی رو به گسترش و فزونی است.

در یک رابطه دوسویه، گردشگرانی که با هدف بازدید از یک موزه به شهر خاصی سفر میکنند، از سایر جاذبه های طبیعی و تاریخی شهری که موزه در آنجا قرار دارد نیز بازدید به عمل می آورند. این امر زمینه ساز رونق گردشگری در بسیاری شهرها شده است.

به نظر می رسد، با وجود اهمیت نقش موزه در رونق گردشگری، نقش واقعی آن در برنامه های مدیریتی شهر مرودشت تبیین نشده است.

«تحریریه هفته نامه مرودشت»