خبر را در صفحه اصلی ببینید
خبر را چاپ کنید
۹۵/۰۲/۱۵ ۲۰:۳۱
شناسه خبر : 14067

مجلس دهم در یک نگاه

پارس دشت، مهرداد برومندی- با پایان یافتن مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی و تعیین تکلیف ۶۸ نماینده باقیمانده در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، اکنون با قطعیت بیشتری می توان در مورد مجلس دهم که قرار است از ۸ خردادماه ۱۳۹۵ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کند اظهار نظر کرد.   اهمیت و ...

IMG_3 copy

پارس دشت، مهرداد برومندی- با پایان یافتن مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی و تعیین تکلیف ۶۸ نماینده باقیمانده در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، اکنون با قطعیت بیشتری می توان در مورد مجلس دهم که قرار است از ۸ خردادماه ۱۳۹۵ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کند اظهار نظر کرد.

 

اهمیت و جایگاه مجلس شورای اسلامی در نظام سیاسی کشور طی دوره های گذشته بیشتر به دلیل نقش و کارکردهایی بوده که عمدتا بر کنترل و نظارت بر مدیریت اجرایی کشور متمرکز بوده و از این جهت نقش موازنه کننده ایفا نموده است. از سوی دیگر، با توجه به امکان ورود طیف های سیاسی مختلف، نقش تعیین کننده در وزن کشی های سیاسی بین احزاب و گروه های سیاسی و در نتیجه تاثیرگذاری بر کنش گری نیروهای سیاسی کشور داشته است.

 

در این راستا، هرگونه تجزیه و تحلیل در مورد مجلس دهم با عنایت به حداقل ۲ کارکرد مهم فوق الذکر باید صورت گیرد و از این جهت در ارزیابی اجمالی حاضر تلاش خواهد شد چشم انداز مجلس دهم ترسیم گردد.

 

نخستین محور بحث مهم در این خصوص، بررسی زمینه ها و شرایطی است که در شکل گیری مجلس دهم نقش داشته است. بدون تردید، عوامل مختلفی در سطوح محلی و ملی در انتخابات های مجلس ایران نقش دارند؛ اما نباید از نقش روندهای سیاسی کلان کشور و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که کشور در این مقطع از آن برخوردار است غافل بود. ضمن اینکه امروزه نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات و امکان بهره گیری از فضاهای مجازی و اجتماعی دارای کارکرد ویژه ای در چگونگی مدیریت و هدایت رقابت ها بوده اند.

 

از جنبه مزبور، کشور در آستانه انتخابات دهم مجلس از نظر سیاسی در شرایطی قرار داشت که بخش قابل توجهی از جامعه به خصوص در شهرهای بزرگ، شرکت در این انتخابات را فرصتی برای اعتراض به برخی روندهای گذشته و حمایت از گفتمانی خاص یافتند. در این خصوص ، میزان بالای مشارکت سیاسی مردم در ۷ اسفندماه ۱۳۹۴ کاملا گویای این واقعیت است. در عین حال، مطالبات معیشتی و اقتصادی و امید به گشایش ها به شکل گسترده ای در این دوره مطرح شد و بسیاری از کاندیداها با وعده اصلاح امور در این زمینه ها در شهرهای کوچک و متوسط موفق به کسب آراء شدند.

 

در نهایت، نباید از تلاش گسترده دو جناح سیاسی کشور یعنی اصلاح طلبان و اعتدال گراها و پیوند مصلحتی آنان به دلیل فراهم بودن امکان انتقاد جدی از جناح اصول گرا در این دوره غافل بود. موضوعی که منجر به ناکامی لیست های اصولگرا در اکثر شهرهای بزرگ شد و چهره هایی بسیار نو و جدید از سوی اصلاح طلبان و اعتدالیون کرسی های مجلس را فتح کردند.

 

با عنایت به زمینه ها و بسترهای مزبور، اکنون راحت تر می توان در مورد جهت گیری ها و دسته بندی های سیاسی داخل مجلس دهم اظهار نظر کرد. اهمیت بحث در این خصوص آن است که اولویت ها و میزان کارآمدی یا ناکارآمدی مجلس دهم به شدت تحت تاثیر این مساله قرار دارد.

 

بدون تردید، فعالیت سیاسی چند جناح عمده، رقابت های انتخاباتی مجلس دهم را شکل داد: جناح اصول گرا، اصلاح طلبان، اعتدال گراها و حامیان دولت، مستقلین. اما اکنون این پرسش به صورت جدی مطرح است که این جناح ها در چه قالب و مدلی اقدام به فراکسیون بندی های داخل مجلس خواهند کرد؟

 

فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش می توان مطرح کرد آن است که روندهایی که منجر به شکل گیری مجلس دهم شده اند و همچنین گفتمان های جناح های سیاسی و مطالبات و اولویت های مردم در این دوره بسیار متفاوت از مجلس های گذشته است و در واقع، فراکسیون بندی های آینده الزامی برای تبعیت از ۲ گفتمان اصلاح طلبی و اصولگرایی نخواهند داشت.

 

در این راستا، گزاره های استدلالی برای اثبات فرضیه فوق عبارتند از:

۱-اصلاح طلبان امکان ایجاد شکل دادن به فراکسیون قوی و پر تعداد را پیدا کرده اند.

 

۲-اصول گراها امکان برخورداری از فراکسیون موثر برای تاثیرگذاری بر روندهای آینده را دارند.

 

۳-اصلاح طلبان حضور موثر در مجلس دهم را برای تضمین آینده ای بهتر در سپهر سیاست کشور برای خود مهم می دانند.

 

۴-احتمال شکل گیری فراکسیونی متشکل از نمایندگان جناح های عمده سیاسی در چارچوب یک ائتلاف برای برخی تصمیمات مهم از جمله انتخاب رئیس جدید مجلس و … وجود دارد.

 

۵-اصلاح طلبان کماکان به عنوان حامیان برنامه های سیاسی دولت باقی خواهند ماند.

 

۶-اصول گراها  نقش انتقادی خود را در حوزه های اقتصادی نسبت به دولت حفظ خواهند کرد.

۷-مستقلین که در موقعیتهای حساس و خاص تعیین کننده خواهند بود.

 

نتیجه آنکه مجلس دهم از بسیاری جنبه ها مانند تعیین اولویت های مهم کشور، کارآمدی و ناکارامدی ، تاثیرگذاری بر روندهای سیاسی آینده و … هنوز با اما و اگرهای جدی مواجه است. این امر بدین معنی است که مجلس دهم از جنبه برخورداری از مواضع سیاسی بسیار شکننده خواهد بود.