مهر- جنگلهای فارس مردند، جزغاله شدند، سوختند، چون فارس بالگرد اطفای حریق ندارد، چون در زمان بحران مدیریتی وجود ندارد. لاک پشت میان شعلههای آتش با لاکی آتش گرفته خود را به این سو و آن سو میکشاند. درختان یکی پس از دیگری آتش میگرفتند و ظرف چند دقیقه به انبوهی از زغال تبدیل میشدند. جوجه کبکها نمیتوانستند فرار کنند به همین خاطر لانه خود را ترک نکردند و همانجا خاکستر شدند. مارها و سایر خزندگان هم که قدرت فرار کردن از مهلکه را نداشتند در میان انبوه آتش و دود جزغاله شدند. اینها همه حکایت سه روز آتشسوزی جنگلهای منطقه تنگ خرسی در شهرستان پاسارگاد است که خیلی دیر مهار شد، آنقدر دیر مهار شد که حداقل دو هزار هکتار را طعمه خود کرد.
آتشسوزی چهارشنبه صبح در اثر اشتباه در روشن کردن آتش یک چوپان شروع میشود و به خاطر صعب العبور بودن منطقه خیلی زود به همه جای جنگل سرایت میکند. مردم به کمک نیروهای امدادی شتافتند اما برای دسترسی به آتش حداقل سه ساعت پیادهروی لازم بود. از شیراز به تهران درخواست میشود که وزارت دفاع هوایپما و بالگردهای اطفای حریق بفرستد اما جواب درستی داده نمیشود. آتش هر لحظه فراگیرتر میشود و همه چشمشان به آسمان بود تا ببینند کی بالگردها از تهران میرسند اما آنها هیچ وقت نرسیدند. تنها بالگردی که در منطقه حضور داشت مربوط به هلال احمر خوزستان بود که آن هم وظیفه انتقال نیرو به بالای کوه را داشت.
شب فرارسید و باد وزیدن گرفت، نیروهای امدادی و مردمی شب هم مشغول اطفای حریق شدند اما بالگرد بازهم نیامد، اصلا انگار برای تهران نشینها اتفاق مهمینیست که حیوانات و گیاهان پاسارگاد دارند جزغاله میشوند، گویا هیچ تفاهمنامهای منعقد نشده که در صورت نیاز باید سریعا تجهیزات بفرستند. شب شد اما آتش خاموش نشد و تا صبح جنگل سوخت و به زغال تبدیل شد، صبح روز بعد هم همینطور اما بازهم بالگرد نرسید. نیروی مردمیو دولتی از حضور بالگرد و هواپیما نا امید شدند و تلاش خود را بیشتر کردند، نیروهای هوابرد و سپاه هم آمدند برای کمک تا حریق را خاموش کنند.
پنجشنبه هم به شب رسید و بازهم آتش خاموش نشد. روزها آمدند و رفتند تا اینکه جمعه صبح نیروهای امدادی و مردمیبودند که بالاخره آتش را خاموش کردند اما بالگرد نرسید. این تمام اتفاقات سه شبانه روز آتشسوزی پاسارگاد بود، آتشسوزی که در ساعات اولیه وقوع با حضور بالگرد خاموش میشد اما بالگردی در کار نبود. استان فارس از نظر وسعت رویشگاههای جنگلی در بین کل استانهای کشور مقامهای اول را دارد. در بین ۱۱ استان واقع در ناحیه رویشی زاگرس، استانهای فارس، لرستان و خوزستان مقامهای اول تا سوم را از نظر وسعت رویشگاههای جنگلی و درختی به خود اختصاص دادهاند.
آتشی که دست از سر بلوطهای فارس برنمیدارد
دبیر موسسه ۱۳ فروردین با اشاره به آتشسوزیهای اخیر جنگلهای زاگرس در شهرستان پاسارگاد به مهر گفت: با توجه به اینکه کشور ایران بر روی کمربند خشک و نیمه خشک قرار دارد جنگلهای زاگرس نقش حیاتی و مهمی در کشور ایفا میکنند. علیاکبر کاظمینی با تاکید بر اینکه ۴۰ درصد از آب کشور از طریق جنگلهای زاگرس تامین میشود، افزود: مهمترین رودهای کشور از جمله رود کارون، قره غاج، کرخه و … از زاگرس تغذیه میکنند که این امر نشاندهنده اهمیت این جنگلهاست. وی ادامه داد: آب برخی استانهای کشور بویژه مناطق مرکزی، غربی و استانهای جنوبی کشور از زاگرس تامین میشود از این رو میتوان به بااهمیت بودن این جنگلها پی برد.
این فعال حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه جنگلهای زاگرس از تنوع گیاهی و جانوری بسیار بالایی برخودار است، اظهار داشت: تنوع گونهای در این جنگلها به حدی زیاد است که از فرسایش خاک جلوگیری کرده و در بخشهای مختلف از جمله حیات وحش حلقههای مهمیاز اکوسیستم که به مرتبط به زیستگاه گیاهان در کنار جانواران است را به وجود آورده است.
کاظمینی ادامه داد: وجود گونههای مختلف از جمله سنجاب در جنگلهای زاگرس تاثیر زیادی در رشد بلوط دارد که این امر در نهایت باعث تکمیل حلقههای جانوری و پیشگیری از بیماری میشود. وی با بیان اینکه گیاهان موجود در جنگلهای زاگرس تاثیر زیادی در منطقه دارند، اظهار داشت: به طور حتم اگر این گونههای گیاهی از بین روند با توجه به موقعیت استان و غرب کشور منطقه به آب و هوای خلیجی – عمانی نزدیک شده و تمام کشور را فرا میگیرد.
دبیر موسسه ۱۳ فروردین با تاکید بر اینکه مناطق مذکور مستعد تبدیل به پوشش گیاهی خلیجی – عمانی است، افزود: یکی دیگر از مزایای وجود جنگلهای زاگرس جلوگیری از فرسایش خاک است زیرا برای به وجود آمدن یک سانتی متر خاک به ۴۰۰ تا ۶۰۰ سال زمان نیاز است.
وی با بیان اینکه جنگلهای زاگرس زیستگاه جانوران و گونههای مهم گیاهی است، بیان کرد: در جنگلهای زاگرس به ویژه منطقه پاسارگاد به دلیل بارشهای مناسب پاییزی علفها سریع رشد میکنند و در فصل تابستان این علفها خشک و شرایط برای وقوع این گونه حوادث به وجود میآید.
کاظمینی در خصوص راهکارهای پیشگیری از این گونه حوادث گفت: یکی از راهکارهای اساسی این است که مراتع را به صورت کنترل شده در اختیار مرتعداران قرار داد تا در فصل تابستان پوشش علفی کاهش یابد. این فعال حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه فارس نیازمند بالگرد است، تاکید کرد: طی چند سال گذشته در خصوص اختصاص بالگرد برای اطفای حریق در عرصههای جنگلی استان فارس هشدارهایی داده شده بود اما تاکنون این امر محقق نشده است.
وی با اشاره به اینکه در آتشسوزی پاسارگاد دهها سال طول میکشد که گونههای از بین رفته جایگزین شود، افزود: اگر بارندگی در این منطقه طی سالهای آینده مناسب باشد این گونههای گیاهی از بین رفته شاید تا ۱۰۰ سال دیگر به وجود آیند. وی به کمبود امکانات و نیرو نیز اشاره کرد و افزود: بر اساس استاندارد برای هر ۵۰۰ هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان باید وجود داشته باشد اما در کشور ما برای هر ۷۰ هزار هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان وجود دارد.
احمدرضا خسروی استاد دانشگاه شیراز با بیان اینکه در این آتشسوزی گونههایی که از بین رفتند طی چند سال بازسازی میشوند، افزود: متاسفانه در کشور برای مقابله و مهار آتشسوزی در جنگلها مدیریت قوی وجود ندارد در حالیکه باید از قبل این آمادگی کامل وجود داشته باشد تا در زمان بحران بتوان آن را مدیریت کرد. وی ادامه داد: در این راستا باید با نظارت به موقع و ابزارهای جدید و مدرن برای مهار آتش اقدام کرد البته منطقه پاسارگاد صعب العبور بوده و دسترسی به آتشسوزی دشوار است.
این استاد دانشگاه خواستار راه اندازی یک گروه متخصص برای مراتع و جنگلها در استان فارس شد.
نماینده مردم شهرستانهای مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان در مجلس شورای اسلامی به مهر گفت: در کشوری مانند ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارد یک وزارتخانه به نام وزارتخانه آب و جنگلها وجود دارد به گونهای که یک وزیر، اداره جنگلها را بر عهده دارد اما در کشور ما این امر در حد یک معاونت به نام سازمان جنگلهاست.
وی با اشاره به نگاه متفاوت به موضوع جنگل در ایران گفت: در وزارت آب و جنگلها در ترکیه یگانی با ۷۰ فروند بالگرد وظیفه اطفای حریق را بر عهده دارند اما در کشور ما اینگونه نیست و باید برای اطفای حریق در جنلگها از ادارات دیگر بالگرد تهیه کرد.
برومندی بیان کرد: در آتشسوزی جنگلهای پاسارگاد بالگرد هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مانند همیشه نقش مهمیایفا کرد اما متاسفانه به رغم تفاهمنامه بین سازمان جنگلها، وزارت دفاع و وزارت کشور برای همکاری، وزارت دفاع در اینگونه حوادث به تعهدات خود عمل نمیکند.
نماینده مردم شهرستانهای مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان گفت: در سال گذشته بین این مجموعهها قرارداد هشت میلیارد تومانی مصوب شده که همان سال چهار میلیارد تومان به وزارت دفاع برای اعزام بالگرد به مناطق پرداخت شد اما متاسفانه در آتشسوزی پاسارگاد این وزارتخانه به تعهد خود عمل نکرد.
به گزارش مهر، جنگلهای پاسارگاد در آتش سوختند و جان دادند تا بهای مدیریت نامناسب ما انسانها را بدهند. زیستگاه در آتش سوخت چون فارس بالگرد ندارد، جنگل در آتش جزغاله شد چون خیلیها به تعهداتشان عمل نکردند.