۸:۲۰:۳۹ - سه شنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۶
نعمتی به نام “نان”
هفته نامه مرودشت، فاطمه بازیار- نان یا همان برکت همیشگی سفره از دیر باز تا کنون در باور و رفتار ایرانیان، جایگاه و حرمتی ویژه داشته و یکی از اصلی ترین و اصیل ترین خوراک های روزانه همه مردم است.   جای بسی تأسف است که این خوردنی ارزشمند که بخش قابل توجهی از انرژی

هفته نامه مرودشت، فاطمه بازیار-

نان یا همان برکت همیشگی سفره از دیر باز تا کنون در باور و رفتار ایرانیان، جایگاه و حرمتی ویژه داشته و یکی از اصلی ترین و اصیل ترین خوراک های روزانه همه مردم است.

 

جای بسی تأسف است که این خوردنی ارزشمند که بخش قابل توجهی از انرژی و کالری مورد نیاز بدن ما را تأمین می کند، امروزه تحت تأثیر دلایل و عواملی چون گندم نامرغوب، پخت ناسالم، کاربرد دستگاه های قدیمی و غیر استاندارد، حرارت مستقیم و… سلامت جسمی مصرف کنندگان را تهدید می کند.

 

این روزها “نان” نه تنها قوت جان نیست بلکه سبب ابتلا به بیماری های بی شمار می شود و هر روزه بخش قابل توجهی از آن به علت کیفیت نامطلوب به عنوان ضایعات از چرخه مصرف خارج می شود.

 

آمار نشان می دهد که مصرف سرانه نان در ایران، حدود ۳۲۰ گرم در روز معادل ۱۱۷ کیلوگرم در سال است در حالی که میانگین مصرف نان در اتحادیه اروپا، ۵۰ کیلوگرم در سال است. به طور میانگین هر خانواده ایرانی در روز ۲۸۵۰ گرم نان می خرد و بر پایه همین آمار ۹۸۵ گرم آن به نان خشک تبدیل می شود.

 

کارشناسان معتقدند: ضایعات نان، سالانه صدها میلیارد ریال به اقتصاد کشور آسیب می زند و این زیان ها دسترنج تولید کنندگان روستایی و امکانات گوناگونی را که دولت برای تهیه و تولید نان در اختیار بخش های گوناگون تولید قرار داده است، هدر می دهد.

 

باید اعتراف کنیم که شیوه پخت و روش عرضه نان در نانوایی های مرودشت نیز چون اغلب نانوایی های سراسر کشور حال و روز خوبی ندارد.

 

مرودشت، شهرستانی است که جمعیت آن بالغ بر ۳۲۰ هزار نفر است و اهالی روستاهای اطراف برای انجام کارها و رفع نیازهای گوناگون خود هر روزه به این شهرستان می آیند و نان تهیه می کنند.

 

احمدی رئیس صنف آرد و غله مرودشت می گوید: در مجموع، دویست نانوایی در شهرستان مرودشت وجود دارد که نیمی از آن مربوط به روستاهای اطراف است و به هر واحد خبازی نان سنگک که آرد را با تعرفه های آزاد می خرد، هر مقدار کیسه که بخواهند می فروشیم، اما این مقدار به طور معمول دویست کیسه بیشتر نمی شود همچنین به هر واحد نانوایی نان لواش دویست و نود و پنج کیسه آرد می فروشیم.

 

وی می گوید: از یک سو دستگاه های نانوایی، قدیمی و فرسوده است و به دلیل حرارت دادن مستقیم به نان، به مرور زمان سبب ابتلا به سرطان می شود و از سوی دیگر به دلیل عدم آگاهی مصرف کنندگان، نان با کیفیت مناسب سر سفره ها نمی رسد، زیرا خریداران نان را هوادهی نمی کنند و در کیسه های نایلونی، در یخچال نگهداری می کنند که روشی نادرست و زیان آوری است.

 

معاون عمران و برنامه ریزی فرمانداری مرود شت نیز می گوید: کیفیت نان در مرودشت مطلوب نیست دستگاه های پخت نان نیز قدیمی و غیر استاندارد است و نان را با حرارت مستقیم می پزد که کاملا غیر بهداشتی و آسیب رسان است.

 

عضو شورای آرد و نان مرودشت با اشاره به معضلی دیگر می گوید: یکی از مشکلات ما در شهرستان مرودشت عرضه نان محلی است. معلوم نیست این نان ها کجا پخته می شوند و متأسفانه بر روند تولید و نحوه عرضه آن ها هیچ نظارتی نمی شود. در نانوایی های سنگک و آزاد پز نیز باید از آرد ۷ درصد استفاده کنند که بعضأ دیده می شود از آرد سفید استفاده می کنند و سبوس را جدا به نان می زنند.

 

وی در ضمن بر شمردن مشکلات حوزه پخت، عرضه و مصرف نان اذعان کرد: این حوزه به بازنگری اساسی نیازمند است؛ دور ریز نان بسیار است و متولیان آرد و نان، اداره غله، اداره صنعت و معدن و تجارت باید برای حل این معضلات چاره ای کاربردی و دور برد بیابند.

 

یک کارشناس کشاورزی و تولید کننده نان در مرودشت نیز معتقد است که مهم ترین عامل در تهیه نان مطلوب گندم است و متأسفانه گلوتن موجود در گندم ما به دلیل خشکسالی، زمین های کشاورزی نامرغوب، آفت زدگی و… پایین است و این مسئله باعث می شود آرد با کیفیت مناسب به دست نانوا نرسد و به تبع آن نان مناسبی به دست مصرف کننده نمی رسد.

 

ویژگی های نان سالم

دکتر موسی صالحی، کارشناس تغذیه می گوید: سالم ترین نان، آن هایی هستند که از خمیر کردن آرد سبوس دار و خمیر مایه و بدون استفاده از جوش شیرین به عمل می آیند و با حرارتی ملایم، یکنواخت و غیر مستقیم پخته می شوند و در مجموع نانی کامل است که از آرد گندم کامل (بدون سبوس گیری) تهیه شده باشد.

 

وی معتقد است: درباره نان های سبوس دار، اشتباه بزرگی در باور عامه و حتی متخصصان پزشکی وجود دارد چرا که ما در نان فقط به دنبال سبوس نیستیم زیرا ماده مورد نیاز بدن ما سبوس نیست، بلکه ویتامین های گروه B است و پوست گندم یکی از غنی ترین منابع سرشار از این ویتامین است.

 

صالحی افزود: اگر مردم ما بی حال و بی انرژی هستند، زود عصبانی و بیمار می شوند و درصد بالایی از آنان درگیر مشکل چاقی هستند به همین دلیل است زیرا ویتامین گروه B در نان، برنج، کیک، شیرینی، قند و در خوراکی های ایرانی کم است.

 

مقایسه نان سفید و نان سبوس دار

این استاد دانشگاه در ادامه می گوید: نان سبوس دار، دو برابر نان سفید فیبر، ویتامین و مواد معدنی دارد، باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش می شود و بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد، اما نان سفید احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا و سرطان های پروستات، خون و سینه را افزایش می دهد.

 

از سویی، ویتامین های گروه B در کارخانه های آرد و برنج سفید از بین می روند و لقمه ایرانی از این نظر بسیار فقیر است. از دیگر سو، قند ناشی از مصرف نان و برنج سفید به انرژی تبدیل نمی شود بلکه چربی خون را بالا می برد و مسبب مشکل چاقی و چرب بودن کبد می شود. بدتر از همه، اکسیژن نیز به دلیل کمبود و نبود ویتامین B به رادیکال های آزاد تبدیل می شود که مهم ترین عامل افزایش ابتلا به انواع سرطان هاست بنابراین توصیه می شود همه افراد نان سبوس دار را جایگزین نان سفید کنند.

 

نان جو و نان چاودار

نان ها انواع مختلفی دارند که از نظر میزان انرژی، مقدار و نوع مواد مغذی با یکدیگر تفاوت دارند. یکی از انواع نان که در سال های اخیر، تحقیقات علمی نشان داده است که از ارزش ویژه ای برخوردار است، نان جو است.

 

از امام صادق (ع) نقل شده است که خاصیت های غذایی و درمانی با ارزشی در نان جو وجود  دارد، به همین دلیل طعام حضرت رسول (ص) تا آخر عمر از نان جو خالی نبود.

 

همچنین چاودار نیز یک نان رژیمی مفید است که در سال های اخیر که کیفیت نان مورد توجه قرار گرفته، اهمیت چاودار جای خود را در مصرف نان باز کرده است.

 

سخن آخر

مشخص است که با توجه به سرانه مصرف نان در ایران باید تولید نان با کیفیت در اولویت برنامه ریزی مسئولان تغذیه ای کشور قرار گیرد. همچنین باید شرکت های دانش بنیانی تشکیل شوند که روند چرخه تولید نان را از مزرعه تا سفره به عهده بگیرند و بر این روند، نظارت داشته باشند تا افراد تغذیه و در نتیجه زندگی سالم تر و پر بار تری داشته باشند.

 


ويژه نامه
تعداد شماره ها: 1
  • دريافت مرودشت
  • آرشيو
  • تازه های خبر
    پیشنهاد سردبیر