پارس دشت، دکتر سعید صالحی- در کنار دو جامعه یکجانشین شهری و روستایی، جامعه کوچنده عشایر، سومین جامعه انسانی ایران است که در کشور و بویژه استان فارس، بخش عمدهای از جمعیت را در بردارد.
“دام، مرتع و کوچ” سه عنصر اساسی زندگی عشایر هستند که بر جریان طبیعت منطبق می باشند. کوچ عشایر با تقویم زمانی خاصی و در دو برهه زمانی از سال یعنی بهار و پاییز، با حرکت عشایر به سمت مراتع ییلاقی و قشلاقی، به صورت ماشینی و یا با چهارپایان انجام می پذیرد.
“کنترل”، “مدیریت“ و “ایلراه” اصطلاحات حاکم بر کوچ عشایر هستند که “کنترل کوچ“، مبتنی بر تقویم و زمانبندی کوچ بوده و بر اساس زادآوری و فرایند رشد گیاهان مرتعی، هر ساله توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، تدوین، ابلاغ و نظارت میگردد.
“مدیریت کوچ“ مجموعه ای شامل اقدامات حمایتی و خدماتی به کوچندگان در زمان کوچ است که براساس “آیین نامه ساماندهی عشایر“ با محوریت ادارات امور عشایر و با همکاری سایر دستگاههای اجرایی مرتبط صورت میپذیرد.
“ایل راه“ به مسیر اختصاصی کوچ عشایر گفته می شود. در سالهای گذشته، بعلت توسعه جادههای ارتباطی، اجرای پروژههای عمرانی، طرحهای واگذاری زمین و مراتع جهت فعالیتهای کشاورزی، ایجاد سایتهای دفن زباله، توسعه پادگانها و توسعه مناطق شهری و روستایی بشدت محدود گردیده است.
براساس تقویم کوچ بهاره عشایر در سال ۱۳۹۵، عشایر میتوانند از نیمه دوم فروردین به حوزه شهرستان مرودشت وارد شوند که شامل دو تیپ عشایر ییلاقی و میانبند میگردند. عشایر ییلاقی شامل عشایری است که مراتع آنها در محدوده جغرافیایی شهرستان مرودشت قرارداشته و در محدوده این شهرستان سکونت می یابند.
عشایر میانبند، شامل عشایری است که با عبور از حوزه شهرستان مرودشت، وارد شهرستانهای سردسیری شمال استان و خارج استان شده و شامل جمعیتی بیش از ۴۰ هزار نفر میگردد.
پس از ابلاغ تقویم کوچ بهاره، جلسه “ساماندهی کوچ عشایر“، در روز چهارشنبه مورخ ۹۴/۱۲/۱۲ با ریاست معاون محترم سیاسی و امنیتی فرمانداری محترم شهرستان مرودشت و با حضور روسا و نمایندگان دستگاههای اجرایی چون شبکه بهداشت و درمان، نیروی انتظامی، جمعیت هلال احمر، شبکه دامپزشکی، آبفا روستایی، مدیریت جهاد کشاورزی، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و اداره امور عشایر شهرستان در فرمانداری برگزار گردید و تکالیف دستگاههای اجرایی یادشده در خدمات رسانی به عشایر در زمان کوچ، مبتنی بر “آیین نامه ساماندهی عشایر” تعیین شد.